Скажу праўду

— Есць! Слухаюся!

Яны селі ў машыну і паехалі ў другі канец вёскі.

Каля хаты Камароўскага ціха шамацела вялікая разгалістая бяроза. Выйшаўшы з машыны, Сямён Сяргеевіч пастаяў крыху, нібы прыслухоўваўся да яе таямнічага шэпту. Далонню ціскануў уніз шырокую, як ліст фікуса, жалезную клямку. Масіўныя веснічкі лёгка адышлі ад шулы. «Самі расчыняюцца, як у казцы, — падумаў Дзмітрый і рушыў за падпалкоўнікам. — Заходзь, значыцца, чалавек».

Пацярпеўшы Апанас Камароўскі ляжаў на канапе з высокай спінкай, на драўляным карнізе якой доўгім ланцужком, ад большага да меншага, выстраіліся белыя слонікі. Галава яго была тоўста абматана саматканым кужэльным ручніком. Убачыўшы на парозе работнікаў міліцыі, ён цяжка, са здаўленым стогнам паварушыўся. Канапа зарыпела пад яго грузным целам. Ён даў «добры вечар», марудна падняўся, сеў. Дастаў з кішэні цыгарэты, закурыў. Тоўстыя, каструбаватыя пальцы, трымаючы цыгарэту, дрыжалі. Маўчаў.

Сямён Сяргеевіч таксама не пачынаў гаворку, каб Камароўскі суняў крыху сваё хваляванне. Узяў ад стала крэсла, паставіў бліжэй да канапы, сеў насупраць яго.

— Як вы сябе адчуваеце зараз? — спытаў спагадліва. Але ў голасе пачуліся і ноткі нецярплівасці. Яго выгалены да сінечы падбародак упарта выпнуўся.

Камароўскі зморшчыўся, крануўся рукою патыліцы.

— Баліць вось тут, быццам чэрап раскалоўся, і шум страшэнны ў вушах. Фельчарка ёдам памазала, укол зрабіла, а ўсё роўна… Я вось гавару з вамі, а свой голас ледзь чую. — Сказаў і надоўга змоўк.

Сямён Сяргеевіч, ледзь варухнуўшы бровамі, паглядзеў на Камароўскага з папрокам: чаго ён цягне?

Яшчэ крыху бліжэй падсунуўся да яго з крэслам і тады, даўшы гэтым зразумець, што ён больш не будзе марна траціць дарагія мінуты, загаварыў:

— Раскажыце нам, Апанас…

— Платонавіч, — падказаў той паслужліва,

— Раскажыце, Апанас Платонавіч, што здарылася?

— Што здарылася!.. Вам таксама зараз выдам, што і яму вось гаварыў. — Ён паказаў вачамі на Краўчука, які сядзеў побач з Дзмітрыем, прыгорбіўшы плечы. — Міндальнічаеце з рознымі нягоднікамі, даяце ім распусту сваімі ўгаворамі, цацканнем сваім — вось яны і распярэзваюцца. Ды я іх бы на такія замкі ў турме замыкаў, што яны б у мяне спазналі, як волю трэба любіць. Я ім… — У яго ледзь не сарвалася з языка лаянка. На момант ён сумеўся і раптам кінуў мажнай жанчыне, што стаяла каля грубкі:

— Сцепаніда, прынясі бярозавіку, пачастуй людзей. Хай смагу прагоняць з дарогі.

Жанчына зірнула на прыезджых круглымі вострымі вачамі. Кіўнула галавой: ага, зразумела — і таропка, як качка, перавальваючыся з нагі на нагу, выйшла з пакоя.

— Бярозавіку ў мяне колькі хочаш, — растлумачыў Камароўскі. — Бачылі, якая каралева красуецца пад вокнамі? I пілі ўсю вясну, і поўную бочку наквасілі з вашчынаю. Да зімы хопіць… — Лізнуў языком губы. — Ага, дык пытаецеся, што здарылася? Злачынства здарылася, таварыш начальнік. Грошы адабраў нягоднік і мяне ледзь на той свет не адправіў.

Ціха, як бы ўкрадліва адчыніліся дзверы, на парозе з’явілася Сцепаніда. Яна ўнесла і паставіла на стол перад Дзмітрыем графін з бярозавікам і міску з чырванабокімі яблыкамІ.

— Частуйцеся, людзі добрыя. Бярозавік, як віно, кісла-салодкі, рэзкі, яблыкі сакавітыя. — У тонкім ветлівым голасе жанчыны чулася гасціннасць.