Скажу праўду

22
18
20
22
24
26
28
30

— Жонка мая, Сцепаніда Карпаўна, — адрэкамендаваў яе Камароўскі.

Яна цырымонна, лёгкім кіўком галавы пакланілася Сямёну Сяргсевічу, потым Дзмітрыю і Краўчуку.

— Вой, а піць з чаго? — пляснула далонямі. Мігнулася на кухню, прынесла гліняныя, размаляваныя прыгожымі сінімі кветкамі кубкі.

— Частуйцеся, я ж кажу, чаго-чаго, а гэтага ўсяго ёсцека ў мяне, — Камароўскі шырокім жэстам рукі паказаў па стол, быццам на ім было пакастаўляна яшчэ многа чаго нябачнага.

Сцепаніда Карпаўна адышла ад стала, зноў стала каля грубкі. Прыкрыла вейкамі вочы, як сказаўшы гэтым: я ведаю сваё месца — дзе мне належыць знаходзіцца, калі шаноўныя людзі ў хаце.

— Другім разам, паважаны Апанас Платонавіч, пакаштуем вашых прысмакаў. Цяпер нам хутчэй трэба справай займацца,— хаваючы нецярплівасць, адказаў падпалкоўнік.

— І то праўда,— хуценька згадзіўся Камароўскі.— Прыстаў са сваім частаваннем, як сляпы да плота.— Пашкроб скроню, павольна крутнуў галавою ў адзін бок, у другі, акурат спрабуючы, ці варочаецца.— Паслухайце, як было. Выйшаў я, таго-гэтага, з саду. Іду сабе памалу паўз канаву, разважаю, як мне заўтра дзела лепш наладзіць.

Словы яго адразу вярнулі Дзмітрыя да таго турботнага, што прывяло іх сюды. Трэба пачынаць следства… Ды яно, уласна кажучы, і пачалося ўжо: са знаёмства, з першых скупых уражанняў. Цяпер належыць хуценька разведаць пра тое, што ў першую чаргу неабходна ведаць, і паехаць на месца злачынства.

Ад стала разліваўся па хаце духмяны водар яблыкаў.

— Думалася, раніцай хуценька адпраўлю ўсё, што спакаваў сёння для адгрузкі Ленінграду,— працягваў Камароўскі. — Хай, сабе думаю, во праз колькі дзён і паласуюцца ленінградцы свежарькімі беларускімі фруктамі. Ажно тут — на табе… Праўду кажуць, ніколі не загадвай наперад…

— Ён во пра людзей дбаў, а яму — па галаве,— уставіла Сцепаніда Карпаўна.— Падумаць толькі, чалавека за грошы забіваць! Ну, грошы вялікія… Ды хай сабе хоць і мільёны, дык ці ж яны даражэй за чыёсьці жыццё? — Яна ўздыхнула. Памаўчала, раздумваючы, ці варта ёй гаварыць далей, і загаварыла таропка і гучна:— Во людзі якія ёсьцека — што тыя звяругі крыважэрныя, што ваўкі. Во які свет цяперашні! — Стаяла, як глыба, склаўшы пляцёнкаю пукі на гркдзях. У вачах заблішчалі іскрынкі гневу і страху.

Сямёну Сяргеевічу не спадабаліся і словы жанчыны, і яе пранізлівы ў крыку голас. Не тоячыся, ён зірнуў на яе, няласкава насупіўшы бровы. Камароўскі таксама нахмурыўся, з адчаем махнуў на жонку рукой:

— Перастань, Сцепаніда, сціхні. Да нас па справам прыехалі, а ты сваю бабскую анцімонію завяла. Перастань!

— Перастанеш тут, калі сэрца рвецца, — прагаварыла яна цішэй і падцяла пухнатыя вусны.

Вецер, узмацніўшыся, праляцеў у голлі бярозы гаманкім пошугам, з вуліцы прынёс у хату гукі гітары, траскуча-ломкія хлапечыя галасы. Недзе непадалёку забаўляліся падлеткі. Дрынкалі па струнах, заўзята падпявалі адрывіста-рэзкую, крыклівую мелодыю. Нехта сярод іх залівіста рагатаў.

— Во чуеце — дзяруцца? — прыслухаўшыся, зноў не стрывала Сцепаніда Карпаўна. — Паабрасталі кудламі, як тыя дзікуны, што па тэлевізары паказваюць, соўгаюцца з гэтымі бандурамі… Чакай ад іх дабра. — Яна сустрэлася вачамі з мужам. — Ну добра, маўчу…

Камароўскі глыбока, як наталяючы смагу, зацягнуўся цыгарэтаю. Павольна выпусціў з рота дым, ранейшым трагічна-крыўдлівым тонам сказаў да Сямёна Сяргеевіча:

— Іду, таго-гэтага, з саду, і тут мяне — трах па кумпалу! Перад вачамі паплыло-о, кругі, кругі… Я і грымнуўся вобземлю. Не ведаю, колькі праляжаў у непрытомнасці. А калі ачомаўся — жахнуўся: грошы!Туды-сюды, поўзаю, лапаю рукамі па траве — няма партфеля. Ну, я з усіх ног, колькі сілы сабраў, у сельсавет, давай вам званіць. Потым да ўчастковага… — Ён зморшчыўся, узяў з этажэркі, што стаяла каля канапы, шклянку з квасам, пачаў піць. Піў доўга, малымі глыткамі, высока задраўшы востры падбародак. Напіўшыся, ён правёў па губах далонню, аддыхаўся. — Нічога-нічога, а потым як ламане ў патыліцы! Быццам зноў хто дзічаком абязвечыў.

Дзмітрыю падалося, што нарыхтоўшчык нешта дагаворвае, стоена хавае штосьці такое, што яго трывожыць. Няпэўна здагадваючыся, што гэта можа быць, ён паглядзеў на Сямёна Сяргеевіча, папытаў вачамі, ці можна яму ўключыцца ў гаворку. Падпалкоўнік злёгку кіўнуў галавою — можна, і ён асцярожяа спытаў:

— Вы, Апанас Платонавіч, не паспелі хоць краем вока зірнуць на рабаўніка? Можа, хоць заўважылі, які ён: высокі ці нізкі?